Με την Απόφαση αυτή 135275 (ΦΕΚ Β1751) επαναλαμβάνεται, επιβαλλομένη πλέον σε βάρος των χρηστών, σειρά στοιχείων προσδιορισμού και ανάκτησης του κόστους της παροχής ύδατος σε διάφορες χρήσεις. Έτσι το νερό από κοινό αγαθό μετατρέπεται ουσιαστικά σε εμπόρευμα. Παράλληλα εργαλειοποιούνται οι επιχειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσης. Αντί η απόφαση να κινηθεί προς την κατεύθυνση ενίσχυσης του επιβαλλόμενου από το σύνταγμα χαρακτήρα κοινής ωφέλειας, αντιθέτως ισχυροποιείται ο κερδοσκοπικός τους ρόλος και η χρηματιστικοποίησή τους.

Πιο συγκεκριμένα, η τιμολόγηση, πλέον, των υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης θα γίνεται με στόχο τα συνολικά έσοδα να καλύπτουν το συνολικό κόστος των υπηρεσιών ύδρευσης κάθε παρόχου (αρ. 9.1). Τούτο φυσικά αντιβαίνει σε βασικές διατάξεις του Συντάγματος, όπως κρίθηκε με την ΣτΕ 1906/2014. Στην τιμολόγηση θα συνυπολογίζονται τα εξής:

Α’ Χρηματοοικονομικό κόστος (άρ. 4 και Παρ. Ι): κόστος κεφαλαίου υπολογιζόμενο βάσει των ετησίων αποσβέσεων των παγίων στοιχείων του παρόχου, κόστος ευκαιρίας υπολογιζόμενο βάσει της απόδοσης του επενδεδυμένου κεφαλαίου σε εναλλακτικές δραστηριότητες (sic), λειτουργικό κόστος αποτελούμενο από σταθερές και μεταβλητές δαπάνες λειτουργίας, κόστος συντήρησης υποδομών και κόστος διοίκησης που περιλαμβάνει και αμοιβές τρίτων. Στην περίπτωση μεταφοράς νερού σε άνυδρες περιοχές οι χρήστες επιβαρύνονται με το επί πλέον κόστος, εκτός αν υπάρξει σχετική κρατική επιχορήγηση. Έτσι, αφήνοντας κατά μέρος το ότι καλούμαστε να ξαναπληρώσουμε για υποδομές που στήθηκαν από πληρωμές δικές μας, των γονιών και των παππούδων μας (δεν συμβαίνει δα και πρώτη φορά κάτι τέτοιο), θα κληθούμε να πληρώσουμε και ό,τι ποσά θελήσει μια επιχείρηση ύδρευσης-αποχέτευσης να παρουσιάσει εκ των υστέρων και εν γνώσει τυχόν θετικών αποτελεσμάτων ως διαφυγόντα κέρδη της, αν χρησιμοποιούνταν σε κάτι άλλο. Για το τι μπορεί να είναι αυτό το κάτι άλλο απλώς θυμίζουμε την περυσινή «επένδυση» € 20.000.000 από το αποθεματικό της ΕΥΔΑΠ στην Τράπεζα Αττικής που έγραψε ζημίες ύψους 17.000.000 ευρώ! Σαν κερασάκι στην τούρτα στο κόστος κεφαλαίου (Παρ. Ι) προστίθεται και «εύλογη απόδοση των ιδιωτικών επιχειρηματικών κεφαλαίων που χρησιμοποιούν» η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Για πολλοστή φορά το κράτος αποδεικνύει ότι επιχειρηματικότητα γι’ αυτό σημαίνει εγγυημένα κέρδη για τον «επενδυτή».

Β’ Περιβαλλοντικό κόστος (άρ. 5 και Παρ. ΙΙ), το οποίο, μεταξύ άλλων, επιβάλλεται και στις περιπτώσεις υπογείων υδατικών συστημάτων με κακή χημική κατάσταση μη οφειλόμενη σε φυσικά αίτια. Τούτο πολύ απλά σημαίνει ότι, προφανώς επειδή η διοίκηση δυσκολεύεται να επιβάλλει πρόστιμα για ρύπανση, οι χρήστες θα πληρώνουν το κόστος αποκατάστασης ρύπανσης υδατικών συστημάτων από τρίτους.

Γ’ Κόστος πόρου (άρ. 6 και Παρ. ΙΙΙ) που καλύπτει και την κακή διαχείριση των υδατικών πόρων. Διέφυγε προφανώς του συντάκτη κάποια αναφορά αν οι υπαίτιοι αυτής της κακής διαχείρισης θα έχουν κάποιες συνέπειες.

Το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου αθροίζονται (άρ. 7) στο περιβαλλοντικό τέλος, το οποίο, θ’ αναγράφεται ειδικά «με ευκρινή και εύληπτο τρόπο» στους λογαριασμούς (θυμηθείτε τα περιβαλλοντικά τέλη που πληρώνουμε για ηλεκτρική ενέργεια) και εισπραττόμενο θα καταλήγει, στο σύνολό του σχεδόν, στο γνωστό «Πράσινο Ταμείο» προοριζόμενο μεν για πλειάδα συγκεκριμένων σκοπών, σχετιζομένων με το νερό, χωρίς όμως να τίθενται χρονικά ή άλλα περιθώρια. Από το περιβαλλοντικό τέλος μπορούν να εξαιρεθούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (φυσικά) και όσοι, κατά την κρίση του Υπουργείου «με την εφαρμογή πρακτικών ορθολογικής διαχείρισης υδάτων, συμβάλλουν στη διατήρηση ή/και βελτίωση της καλής κατάστασης των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης λυμάτων» (και ο νοών νοείτω)

Στο άρ. 9 (Γενικοί Κανόνες Τιμολόγησης) προβλέπεται η επιβολή αυξήσεων στους λογαριασμούς αν οι οικονομίες που πραγματοποιεί μια επιχείρηση ύδρευσης-αποχέτευσης δεν αρκούν για να βελτιωθεί η ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών. Σε μια προσπάθεια απατηλού καθησυχασμού των χρηστών η αύξηση αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ του περασμένου έτους (ή και το διπλάσιο αυτού σε κάποιες περιπτώσεις): το πόση σχέση έχει η αύξηση του ΑΕΠ με την διαμόρφωση των εισοδημάτων της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων αυτού του τόπου δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε.
Το άρ. 14, με τίτλο «Γενικοί κανόνες και κατευθύνσεις βελτίωσης υπηρεσιών ύδατος» (sic) στο μεγαλύτερο τμήμα του δίνει οδηγίες για το πώς μπορούν να επιβληθούν αυξήσεις.

Η απόφαση αυτή της ΕΕΥ αποδεικνύει ότι οι αρνητικές συνέπειες της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών ύδρευσης δεν επέρχονται μόνο με την μεταβίβαση των μετοχών σε ιδιώτες – κερδοσκόπους. Μπορούν το ίδιο εύκολα να επιτευχθούν κι από ένα κράτος, το οποίο σταθερά και αδιάλειπτα αποδεικνύει απέραντη αποτελεσματικότητα στην προστασία των συμφερόντων μιας μικρής μειοψηφίας έναντι του κοινωνικού συνόλου.

Με την πρόσφατη δεύτερη ψήφιση της ένταξης των εταιριών στο Υπερταμείο, οι καταστροφικές αυτές πολιτικές θα συνεχιστούν και θα … «ευδοκιμήσουν» εις βάρος του ανθρωπίνου δικαιώματος σε νερό και υγιεινή, εις βάρος της τσέπης μας και δυστυχώς εις βάρος του ορθολογισμού και της επιστημονικής αρτιότητας των διοικητικών πράξεων αυτής της πολύπαθης χώρας. Και βεβαίως αγνοώντας επιδεικτικά την εκφρασμένη στο δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης και στην right2water βούληση των πολιτών που θέλουν τις υπηρεσίες υπό δημόσιο έλεγχο με μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και την πρόσβαση σε νερό εξασφαλισμένη για όλους.

Την Απόφαση υπογράφουν: Σωκράτης Φαμέλλος ΑνΥΠΕ, Παναγιώτης Σκουρλέτης ΥπΕσ, Δήμος Παπαδημητρίου ΥπΟικ&Α, Ευκλείδης Τσακαλώτος ΥπΟικ, Ανδρέας Ξανθος ΥπΥ, Χρήστος Σπίρτζης ΥπΥ&Μ και Ευάγγελος Αποστόλου ΥπΑΑ&Τ

 Θέλουν να σβήσουν 700 εκατ. ευρώ οφειλές του Δημοσίου στην ΕΥΔΑΠ για να την απαξιώσουν και να την ξεπουλήσουν. Μέσω του προϋπολογισμού θα πληρωθεί μέρος των οφειλών και των δήμων, επιβαρύνοντας διπλά τους πολίτες

Η πρώτη απόπειρα για το «κούρεμα» των απαιτήσεων της ΕΥΔΑΠ από το Δημόσιο, που έγινε από τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Αντώνη Βαρθολομαίο, απέτυχε. Η εισήγηση του κ. Βαρθολομαίου για σύγκληση της γενικής συνέλευσης των μετόχων με αντικείμενο την παραίτηση της εταιρείας από κάθε αξίωση και ένδικα μέσα κατά του οφειλέτη ελληνικού Δημοσίου, συνάντησε σθεναρή αντίδραση στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της περασμένης Τετάρτης. Μια τέτοια απόφαση τονίστηκε από την πλευρά των συμβούλων της μειοψηφίας «ενδέχεται να προκαλέσει τεράστια οικονομική ζημιά στην εταιρεία και κατ’ επέκταση στην περιουσία των μετόχων και να στοιχειοθετήσει αστικές και ποινικές ευθύνες των μελών του Δ.Σ. και της Γενικής Συνέλευσης».

Μάλιστα, όπως διαφάνηκε από την έντονη συζήτηση, κατά της σχετικής εισήγησης δημιουργήθηκε ένα ασυνήθιστο για τα δεδομένα της εποχής κοινό μέτωπο των εκπροσώπων των εργαζομένων, των τραπεζών ως μετόχων της μειοψηφίας αλλά και της εκπροσώπου του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), που φέρεται ότι κράτησε επιφυλάξεις.

Σε αυτό το κλίμα, και με ανοιχτό το ενδεχόμενο η εισήγηση του προέδρου να καταψηφιστεί, ο κ. Βαρθολομαίος αναδιπλώθηκε ορίζοντας νέα συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ για αύριο Δευτέρα, για να συνεχιστεί η σχετική συζήτηση, ενδεχομένως με νέα τροποποιημένη εισήγηση. Στο μεταξύ η κυβέρνηση με πρωτοβουλία του υπουργείου Υποδομών προώθησε νέα τροπολογία στο νομοσχέδιο για τις μεταφορές, που συζητείται στη Βουλή, η οποία επίσης κινείται στην κατεύθυνση του «κουρέματος» των οφειλών του Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ. Η σχετική ρύθμιση προβλέπει ότι «εκατέρωθεν αξιώσεις, πηγάζουσες από τη μεταξύ τους σύμβαση του 1999 και μέχρι την ψήφιση του παρόντος αποσβέννυνται».

Μνημονιακή υποχρέωση

Οι εξελίξεις δρομολογούνται υπό την πίεση της μνημονιακής υποχρέωσης, που ψηφίστηκε ως διάταξη νόμου στη Βουλή (ν. 4179/2013), η οποία προβλέπει να ρυθμιστούν άμεσα οι οφειλές Δημοσίου και ΕΥΔΑΠ Α.Ε., όπως αντίστοιχα και της ΕΥΑΘ Α.Ε., προκειμένου οι δύο εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης να πωληθούν με καθαρή θέση.

Οι επίσημες υπηρεσιακές μελέτες ανεβάζουν τις οφειλές του Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ σε συνολικό ποσό 1,05 δισ. ευρώ. Οι οφειλές αυτές αφορούν δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας των δικτύων, που έχει αναλάβει η ΕΥΔΑΠ όλα τα προηγούμενα χρόνια, όπως επίσης και επενδυτικά προγράμματα, στα οποία το Δημόσιο δεν κάλυψε τη χρηματοδοτική του υποχρέωση.

Από το 1,05 δισ. ευρώ τα 350 εκατομμύρια ευρώ έχουν εγγραφεί απ’ ευθείας στους ισολογισμούς της εταιρείας, ενώ τα υπόλοιπα 700 εκατομμύρια ευρώ των χρεών, με πλήρη τεκμηρίωση και παραστατικά επίσης περιλαμβάνονται στα επίσημα οικονομικά στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, όπως έχουν εγκριθεί στις ετήσιες γενικές συνελεύσεις των μετόχων, μεταξύ των οποίων και των εκπροσώπων του ελληνικού Δημοσίου, που ουδέποτε έχουν καταγράψει σχετική άρνηση ή επιφύλαξη.

Στην κυβέρνηση και ειδικότερα στα υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών, η κυρίαρχη γραμμή που προωθεί και ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ είναι να αναγνωριστούν μόνον τα 350 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα καταλήξουν κυρίως σε εξόφληση τραπεζικού δανεισμού και απαιτήσεις εργαζομένων και τρίτων, πάλι προς διευκόλυνση των μελλοντικών επενδυτών της ΕΥΔΑΠ από οικονομικά βάρη και τα χρέη των 700 εκατομμυρίων ευρώ του Δημοσίου να διαγραφούν.

Σε αυτή την κατεύθυνση επιλέγεται οι αποφάσεις να παραπεμφθούν στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρείας, όπου το ελληνικό Δημόσιο κατέχει μέσω του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της ΕΥΔΑΠ σε ποσοστό 61,33%.

Αυτό σημαίνει ότι για τα χρέη του Δημοσίου προς μια εισηγμένη Ανώνυμη Εταιρεία, όπως είναι η ΕΥΔΑΠ, θα αποφασίσει πάλι το Δημόσιο, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, όπως επίσης ότι ο ίδιος πωλητής της εταιρείας, που είναι το ΤΑΙΠΕΔ, αναλαμβάνει να αποστερήσει την ΕΥΔΑΠ από μια γενναία εισροή κεφαλαίου, που ανεβάζει την αξία της εταιρείας, τουλάχιστον ισόποσα κατά 700 εκατομμύρια ευρώ. Πάντως, η εκπρόσωπος του ΤΑΙΠΕΔ στο Δ.Σ. της ΕΥΔΑΠ, Ελευθερία Καραχάλιου, κράτησε έντονες επιφυλάξεις και σε καμία περίπτωση δεν ευθυγραμμίστηκε με την εισήγηση και την παραίτηση της ΕΥΔΑΠ από δικαιώματα και ένδικα μέσα.

Χρέη δήμων

Εξάλλου με ρύθμιση των υπουργείων Οικονομικών και Υποδομών, η οποία εντάχθηκε στον πρόσφατο νόμο του υπουργείου Παιδείας! (ν.4186/2013 άρθρο 52), από τις οφειλές των δήμων προς την ΕΥΔΑΠ διαγράφονται προσαυξήσεις άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Τα χρέη ύδρευσης των δήμων παραμένουν μόνον όσον αφορά το κεφάλαιο και διαμορφώνονται πλέον σε περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ.

Τα χρήματα αυτά, αν και οι δήμοι τα έχουν εισπράξει από τους καταναλωτές στις περισσότερες περιπτώσεις μαζί με τις προσαυξήσεις, αναλαμβάνει το κράτος να τα πληρώσει προς την ΕΥΔΑΠ Α.Ε., μέσω του προϋπολογισμού του υπουργείου Εσωτερικών και εν συνεχεία ένα μέρος τους να παρακρατηθεί από την επιδότηση των δήμων. Δηλαδή το κράτος ετοιμάζεται να πληρώσει ξανά το λογαριασμό δημοτικής ύδρευσης μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, επιβαρύνοντας εν τέλει διπλά τους συνεπείς πολίτες τόσο ως καταναλωτές όσο και ως φορολογουμένους.

Σημείωση από SAVEGREEKWATER: Για να καταλάβει κανείς καλύτερα τη διαδοχή των γεγονότων και το πως η κυβέρνηση προσπαθεί να τελειώνει με τα χρέη προς τις δύο εταιρίες αρκεί να ανατρέξει στις δυο πρόσφατες κινήσεις της πριν τη σύγκληση της γενικής συνέλευσης μετόχων της ΕΥΔΑΠ: 

• Σε συμψηφισμό οφειλών ανάμεσα σε ΕΥΔΑΠ και Δημόσιο προχώρησε η κυβέρνηση με τροπολογία που κατέθεσαν οι υπουργοί Οικονομικών, Υποδομών και Τουρισμού στο νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση του ΕΟΤ (31/7/2013). Επίσης παρέχεται η εξουσιοδότηση για τον προσδιορισμό με Κοινή Υπουργική Απόφαση ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι τις 30 Ιουνίου 2013 του Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ από έργα υποδομής, κατασκευής έργων ύδρευσης ΝΠΔΔ, κατασκευής και συντήρησης έργων αντιπλημμυρικής προστασίας κ.λπ., καθώς και μη φορολογικών οφειλών της ΕΥΔΑΠ προς το Δημόσιο.

• Με κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) (26/9/2013) των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, ρυθμίζονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού προς τις εταιρείες ύδρευσης ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. (ΦΕΚ 2410 Β΄αριθμ.πρωτ.38560).η ρύθμιση αφορά τις οφειλές έως και το τέλος Ιουλίου 2013, συνολικού ύψους 162,3 εκατ. ευρώ, (περίπου 150 εκατ. ευρώ προς την ΕΥΔΑΠ και περίπου 13 εκατ. ευρώ προς την ΕΥΑΘ), ενώ θα είναι και απαλλαγμένες από πρόστιμα. Η οφειλή θα παρακρατείται από κάθε ΟΤΑ που τη δημιούργησε, από τους προβλεπόμενους αποδιδόμενους πόρους των ετών 2015-2020.