Η προσπάθεια διατήρησης του νερού καθαρού και δημόσιου είναι μάθημα ζωής.

                                                                  Maude Barlow

Της Adria Vasil στο NOW

Στην διάρκεια της τριετίας από τότε ο πλανήτης βαδίζει σταθερά προς μιαν άνευ προηγουμένου έλλειψη νερού, τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι λιμοί και μεταναστεύσεις. Στο Γαλάζιο Μέλλον η Barlow παραθέτει έναν τεράστιο κατάλογο κακής χρήσης των υδάτων που περιλαμβάνει διάσπαση πετρωμάτων, εξαγωγή πίσσας, παραγωγή βιοκαυσίμων, εξορύξεις αλλά και περιορισμούς στην χρήση και φυσικά ιδιωτικοποιήσεις. Πάντως, πιστεύει, μπορούμε ακόμη να γλυτώσουμε.

Η Barlow περιέγραψε στο  Ecoholic τι χρειάζεται ν’ αλλάξει για να καταφέρουμε να επιβιώσουμε

Ποιό, πιστεύετε, είναι το βασικό πρόβλημα με το νερό;

Χρειάζεται ν’ αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας ώστε να θεωρούμε το νερό δημόσιο αγαθό και την πρόσβαση σ’ αυτό ανθρώπινο δικαίωμα. Η προσέγγιση αυτή του προβλήματος θα μας ξαναμάθει να συμβιώνουμε, ενώ αν το αφήσουμε να γίνει εμπόρευμα, όπως π.χ. το πετρέλαιο, θα δούμε εκατομμύρια να πεθαίνουν.

Πως μπορούμε να πιέσουμε την κυβέρνηση Harper;

Είναι προφανές πως η κυβέρνηση επέλεξε ν’ αγνοήσει τις υποχρεώσεις της ακυρώνοντας τους κανόνες και τα μέσα που εξασφάλιζαν την πρόσβασή μας στο νερό: η ακύρωση της Πράξης Προστασίας Ιχθυοτόπων και αυτής για την προστασία των Πλευσίμων Ποταμών και Λιμνών, στην πράξη αίρει τις ασφαλιστικές δικλείδες έναντι της μόλυνσης τους από απόβλητα ορυχείων ή και πετρελαιαγωγούς. Ελπίζουμε πάντως πως οι Καναδοί ιθαγενείς, οι περιοχές των οποίων θίγονται, θα αντισταθούν, ιδίως χρησιμοποιώντας την απόφαση του 2010.

Πως βλέπετε την τάση για ιδιωτικοποίηση του νερού;

Ήδη το νερό χρησιμοποιείται σε αγοραπωλησίες ως ιδιωτική περιουσία κάποιων. Δεν τους αρκούσε η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης τώρα βάζουν χέρι και στις πηγές. Χειρότερο παράδειγμα τέτοιας πρακτικής είναι η Χιλή, όπου οι πηγές του νερού είναι ιδιωτικές και πωλούνται στον πλειοδότη. Έτσι οι πλούσιες καναδικές εξορυκτικές επιχειρήσεις που δρουν εκεί προμηθεύονται τις τεράστιες ποσότητες που χρειάζονται στερώντας τις από τους κατοίκους που δεν μπορούν να υποβάλουν ανάλογες προσφορές.

Η Παγκόσμια Τράπεζα επίσης προωθεί, μέσω των προγραμμάτων λιτότητας που έχουν επιβληθεί στην Ευρώπη και στο Νότιο Ημισφαίριο, τις Συνεργασίες Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα. Ακόμη και εδώ, στον Καναδά, η κυβέρνηση Harper δήλωσε πως όσοι Δήμοι επιθυμούν χρηματοδότηση θα πρέπει να την αναζητήσουν αποκλειστικά μέσω ΣΔΙΤ. Στις 25 Σεπτεμβρίου υπήρξε δημοψήφισμα σχετικό με το εργοστάσιο διαχείρισης αποβλήτων στην Regina, στο οποίο χάσαμε. Φοβούμαι πως θ’ αποτελέσει το έναυσμα για παρόμοιες πρακτικές παντού στον Καναδά. Η ιδιωτικοποίηση πάντως έχει αποτύχει: στο Hamilton, που είχαν ιδιώτη πάροχο, επέστρεψαν σε δημόσιο σύστημα διαχείρισης, το ίδιο έχει γίνει και σε πολλές πόλεις παγκοσμίως. Και ναι μεν οι ιδιώτες υποχρεούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχουν αναλάβει, προηγείται όμως το συμφέρον των μετόχων που περιμένουν μέρισμα της τάξης του 15%. Για την επίτευξή του απολύονται εργαζόμενοι, μειώνονται τα έξοδα συντήρησης και αυξάνεται το κόστος των υπηρεσιών. Στην Γαλλία σαράντα δήμοι (ένας εξ αυτών είναι του Παρισιού) επαναδημοτικοποίησαν τις υπηρεσίες ύδρευσης, ενώ στον Καναδά η κυβέρνηση δρα σαν να μην γνωρίζει τίποτα.

Θα πρέπει οι Καναδοί ν’ ανησυχούν για την σύναψη της Ευρω-Καναδικής Εμπορικής Συμφωνίας;

Αν αυτή υπογραφεί οι δύο μεγαλύτερες παγκοσμίως ιδιωτικές επιχειρήσεις ύδρευσης (η Veolia και η Suez) θα δικαιούνται αποζημιώσεις πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στην περίπτωση επαναδημοτικοποίησης κάποιας επιχείρησης ύδρευσης. Η συμφωνία απλώς θ’ αποτελέσει την ταφόπλακα για τις δημόσιες επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης.

Γιατί είστε εναντίον των μετρητών; Δεν βοηθούν στην εξοικονόμηση νερού;

Προτιμώ την φορολογία. Κι επειδή ο λαός δύσκολα θα δεχθεί νέους φόρους, προτείνω το βάρος να μετατεθεί από τις οικογένειες και τους μικροεπιχειρηματίες στις μεγάλες επιχειρήσεις και στους χρήστες μεγάλων ποσοτήτων. Αυτό αποτρέπει αυτούς που μπορούν να πληρώσουν απ’ το να χρησιμοποιούν όσο θέλουν. Για τον ίδιο λόγο αντέδρασα στην πώληση νερού σε φιάλες. Στο Ontario η απόληψη χιλίων τόνων νερού κοστίζει μόνο $ 3,71. Είναι καταφανές πως το κοινό πληρώνει τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων. Πρέπει ν’ αγωνιστούμε ώστε η διαχείριση του νερού να είναι δημόσια και να ασκείται δημοκρατικά.

Πως μπορεί το νερό να μας μάθει να συμβιώνουμε;

Ήδη υπάρχουν εντάσεις ή και συγκρούσεις μεταξύ κρατών σχετικές με τον έλεγχο των μειουμένων αποθεμάτων. Θέλω οι άνθρωποι ν’ αρχίσουν να σκέπτονται όπως αυτοί σε μιαν χολιγουντιανή ταινία που περιμένουν έναν κομήτη να σκάσει στη Γη, που αμέσως ξεχνούν όσα τους χωρίζουν. Περιμένουμε κι εμείς έναν κομήτη, που ονομάζεται Παγκόσμια Έλλειψη Νερού κι έτσι πρέπει να ξεχάσουμε τις διαφορές μας και ν’ αγωνισθούμε για το κοινό καλό. Η ανάγκη μας για νερό μπορεί και πρέπει να μας μάθει να ζούμε ειρηνικά.

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013 00:58 Inter Press Service (IPS)

ΟΗΕ 11 Φεβρουαρίου: Τα Ηνωμένα Έθνη ετοιμάζονται να χαρακτηρίσουν το 2013 Έτος Παγκόσμιας Συνεργασίας για το Νερό (ΙYWC) ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες συγκρούσεων για τον έλεγχο των ολοένα μειουμένων υδατικών αποθεμάτων.

Η Maude Barlow, Πρόεδρος του Καναδικού Συμβουλίου και σύμβουλος (σε υδατικά θέματα) κατά την διετία 2008-9 του προέδρου της Συνέλευσης του ΟΗΕ, προειδοποιεί πως το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το νερό κινδυνεύει να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης μεγάλων επιχειρήσεων και διεθνών ομίλων που ενδιαφέρονται για τον έλεγχο των υδατικών πόρων.

Η Barlow δήλωσε στο IPS πως: « Δεν χρειαζομαστε ο ΟΗΕ να προάγει τη συμμετοχή των ιδιωτών υπό την αμφίεση μεγαλύτερης συνεργασίας σε θέματα νερού όταν αυτοί οι ίδιοι, χρησιμοποιώντας την οικονομική ισχύ τους, μπαίνουν επιθετικά στις κοινωνίες κερδοσκοπώντας από τη βασική μας ανάγκη για νερό και υγιεινή».

Στην περίοδο που διανύουμε κατά την οποία, λόγω της οικονομικής κρίσης, παρουσιάζονται ελλείψεις σε διάφορα βασικά αγαθά «Τα Ηνωμένα Έθνη πρέπει να πιέσουν τις κυβερνήσεις να παράσχουν στους πολίτες τουλάχιστον τα βασικά για την επιβίωσή τους αντί να παραδίδουν τον έλεγχο υπηρεσιών του δημοσίου τομέα σε υπερεθνικά οικονομικά συμφέροντα».

Την περασμένη Δευτέρα η UNESCO, ναυαρχίδα του ΟΗΕ σε διεθνή προγράμματα αρωγής, ξεκίνησε σε ειδική τελετή στο Παρίσι το πρόγραμμα ΙYWC, ενώ στη Νέα Υόρκη ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Ban Ki-moon, αφού ανέφερε πως τουλάχιστον το 1/3 των κατοίκων του πλανήτη ζουν σε χώρες με περιορισμένους υδατικούς πόρους, προειδοποίησε για τους κινδύνους που δημιουργούνται τόσο από την αύξηση του πληθυσμού όσο και από την κλιματική αλλαγή.

«Οι αγρότες ανταγωνίζονται τους κτηνοτρόφους, η γεωργία την βιομηχανία, οι πόλεις την ύπαιθρο» είπε ο Ban. «Απαιτείται συνεργασία προς το κοινό καλό, τόσο τώρα όσο και στο μέλλον. Ας χρησιμοποιήσουμε προηγμένες τεχνολογίες και εφαρμοσμένες αποτελεσματικές πρακτικές για να πετύχουμε όσο το δυνατόν καλύτερο αποτέλεσμα»

Η Ημέρα του Νερού, 22 Μαρτίου 2013, θ’ αφιερωθεί στην συνεργασία για το νερό.

Η Βarlow, μια εκ των ιδρυτών του Blue Planet Project, δήλωσε στο IPS πως μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι ασχολούμενοι με υδατικά θέματα επηρεάζουν την πλειοψηφία των φορέων που έχουν δημιουργηθεί στον ΟΗΕ. Η πρωτοβουλία CEO Water Mandate (που ιδρύθηκε από τον ΟΗΕ το 2007 με σκοπό την συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα για την παροχή αρωγής σε επιχειρήσεις που ασχολούνται με μεθόδους διαχείρισης και συντήρησης των υδατικών πόρων), τοποθέτησε επιχειρήσεις όπως η Nestle, η Coca Cola, η Suez και η Veolia σε θέσεις ευθύνης για την πολιτική των υδάτων, πράγμα που αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων. «Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις με μόνο σκοπό το κέρδος, δεν πρόκειται ν’ ασχοληθούν με το δημόσιο συμφέρον, αν αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των κερδών τους» είπε. Και πρόσθεσε πως «ακόμη και η Στατιστική Υπηρεσία Παγκοσμίων Υδάτων ήδη χρησιμοποιεί ως συμβούλους παράγοντες εταιριών με αντικείμενο τις επιχειρήσεις, το εμπόριο, τη χρηματοδότηση και τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα».

Ο Tom Slaymaker, Βασικός Αναλυτής της WaterAid στο Λονδίνο, δήλωσε στο IPS πως ο ΟΗΕ ανεγνώρισε το 2010 το δικαίωμα των ανθρώπων στο νερό και στην υγιεινή. «Σήμερα όμως πάνω από 780 εκ κατοίκων του πλανήτη στερούνται πρόσβασης στο νερό και πάνω από 2,5 δις σε βασικές υπηρεσίες υγιεινής. Το 2013, ως Έτος Παγκόσμιας Συνεργασίας για το Νερό, θα έπρεπε να κάνει τον ΟΗΕ ν’ αναλογισθεί γιατί δεν έχουν όλοι στον πλανήτη πρόσβαση σε νερό.» Ο Slaymaker δήλωσε πως πρέπει ν’ αναζητήσουμε τρόπους δια των οποίων οι πολιτικές ηγεσίες θα συνεργασθούν ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την καθολική πρόσβαση σε νερό, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν δοθεί από τον ΟΗΕ για την μετά το 2015 περίοδο.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ σκοπός του Έτους Παγκόσμιας Συνεργασίας για το Νερό είναι τόσο η ενδυνάμωση των συνεργασιών όσο και η αναζήτηση λύσεων σε θέματα διαχείρισης του νερού εν όψει της αύξησης της ζήτησής του.

Με δεδομένο πως η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έχει αναγνωρίσει το ανθρώπινο δικαίωμα για πρόσβαση σε νερό και υπηρεσίες υγιεινής, αρκετά κράτη, όπως το Μεξικό, η Κένυα, η Βολιβία, η Ρουάντα, η Αιθιοπία, ο Ισημερινός, το Ελ Σαλβαδόρ, η Ολλανδία, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, είτε θέσπισαν νόμους αναγνωρίζοντας το δικαίωμα αυτό είτε διαμόρφωσαν τα Συντάγματα τους ανάλογα.

Προσφάτως το Βατικανό επίσης αναγνώρισε το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό προσθέτοντας πως «το νερό δεν είναι ένα προϊόν προς διάθεση με σκοπό το κέρδος αλλά ένα δημόσιο αγαθό που ανήκει σε όλους».

Τον περασμένο Ιούνιο τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ υπέγραψαν την Διακήρυξη Rio+20 στην οποία περιλαμβάνεται η αναγνώριση ως παγκοσμίου του ανθρωπίνου δικαιώματος στο νερό και στην υγιεινή.

Αναφερομένη ειδικά στον ιδιωτικό τομέα η Barlow δήλωσε στο IPS πως διάφοροι διεθνείς όμιλοι έχουν εκδηλώσει υποστήριξη στο Έτος Παγκόσμιας Συνεργασίας για το Νερό. Μεταξύ αυτών είναι η Aguas de Barcelona, επιχείρηση ύδρευσης γύρω απ’ την οποία γίνεται έντονος διάλογος για τον έλεγχο του πόσιμου νερού στην Ισπανία. “Το ίδιο συμβαίνει και με επιχειρήσεις που αντέδρασαν στον ισχυρισμό μας πως το νερό πρέπει να παραμείνει ελεύθερο: αυτές προσπαθούν να προωθήσουν μιαν εικόνα φροντίδας και προσφοράς”. και αναφέρει τις δηλώσεις της Nestle που λέει ότι ” το 1,5% των παγκοσμίων υδάτων πρέπει να διατίθεται στους φτωχούς και το υπόλοιπο να είναι εμπορεύσιμο στην ελεύθερη αγορά. “Αν δεν το εμποδίσουμε αυτό”, λέει, “αν η πρόταση της Nestle γίνει δεκτή τότε δεν θ’ αργήσει η ημέρα που ένα καρτέλ νερού, όμοιο προς αυτό του πετρελαίου, θα μπορεί ν’ αποφασίζει, στην πράξη χωρίς περιορισμούς, για τη ζωή ή τον θάνατό μας, για το ποιος θα έχει και ποιος δεν θα έχει νερό”

«Τουλάχιστον, όμως,» συνεχίζει, «έχουμε το δικαίωμα ν’ απαγορεύσουμε την χρησιμοποίηση του νερού προς ατομικό όφελος ενώ κάποιοι πεθαίνουν αδυνατώντας να πληρώσουν γι’ αυτό. Με τον καιρό» ελπίζει, «θ’ αναγνωρισθεί επίσημα το νερό ως συλλογική κληρονομιά και ως δημόσιο αγαθό που θ’ ανήκει σε όλους μας».